Görünmeyen Yükümüz “Veri”
Lojistik denildiğinde aklımıza hep tırlar, gemiler, depolar veya koliler gelir. Ancak bugünün dünyasında A noktasından B noktasına giden asıl şey “veri”dir. Bir siparişin verisi durursa, tır da durur.
Tedarik zinciri, modern ticaretin en karmaşık ve birbirine en bağlı ağıdır. Tam da bu yüzden, siber saldırganlar için “domino etkisi” yaratabilecekleri en cazip oyun alanıdır. Tek bir lojistik sağlayıcısında yaşanan siber kesinti, perakendeden üretime kadar yüzlerce şirketi kilitleyebilir. Artık lojistikte hız kadar, o hızın kesintiye uğramaması, yani siber dayanıklılık konuşuluyor.
1. Tedarik Zinciri Saldırıları (Supply Chain Attacks)
Siz en güvenli kaleyi inşa etmiş olabilirsiniz, ancak kaleye mal getiren tedarikçinin kapısı açıksa, tehlike içeride demektir. Saldırganlar genellikle büyük kurumlara sızmak için, güvenlik önlemleri daha zayıf olan lojistik partnerlerini basamak olarak kullanır.
Uygulama Önerisi:
- Tedarikçi ve alt yüklenicilerle yapılan sözleşmelere “Siber Güvenlik Standartları” maddesi eklenmesi.
- Ortak kullanılan portallarda tedarikçiler için çok faktörlü kimlik doğrulama (MFA) zorunluluğu.
- Üçüncü taraf risk değerlendirmelerinin periyodik olarak yapılması.
1. Tedarik Zinciri Saldırıları (Supply Chain Attacks)
Siz en güvenli kaleyi inşa etmiş olabilirsiniz, ancak kaleye mal getiren tedarikçinin kapısı açıksa, tehlike içeride demektir. Saldırganlar genellikle büyük kurumlara sızmak için, güvenlik önlemleri daha zayıf olan lojistik partnerlerini basamak olarak kullanır.
Uygulama Önerisi:
- Tedarikçi ve alt yüklenicilerle yapılan sözleşmelere “Siber Güvenlik Standartları” maddesi eklenmesi.
- Ortak kullanılan portallarda tedarikçiler için çok faktörlü kimlik doğrulama (MFA) zorunluluğu.
- Üçüncü taraf risk değerlendirmelerinin periyodik olarak yapılması.
2. Bağlantılı Filo ve Telematik Güvenliği
Modern tırlar ve gemiler yürüyen birer bilgisayardır. GPS verileri, yakıt sensörleri ve telematik sistemleri sürekli veri gönderir. Bu sistemlerin hacklenmesi, sadece veri kaybına değil, fiziksel hırsızlıklara veya rotaların manipüle edilmesine yol açabilir.
Uygulama Önerisi:
- Araç takip sistemlerinin ve sensör yazılımlarının (Firmware) düzenli güncellenmesi.
- Filo yönetim ağının, kurumsal ana ağdan izole edilmesi (Segmentasyon).
- Sürücülerin kullandığı tablet/mobil cihazlarda MDM (Mobil Cihaz Yönetimi) ile kısıtlı erişim sağlanması.
2. Bağlantılı Filo ve Telematik Güvenliği
Modern tırlar ve gemiler yürüyen birer bilgisayardır. GPS verileri, yakıt sensörleri ve telematik sistemleri sürekli veri gönderir. Bu sistemlerin hacklenmesi, sadece veri kaybına değil, fiziksel hırsızlıklara veya rotaların manipüle edilmesine yol açabilir.
Uygulama Önerisi:
- Araç takip sistemlerinin ve sensör yazılımlarının (Firmware) düzenli güncellenmesi.
- Filo yönetim ağının, kurumsal ana ağdan izole edilmesi (Segmentasyon).
- Sürücülerin kullandığı tablet/mobil cihazlarda MDM (Mobil Cihaz Yönetimi) ile kısıtlı erişim sağlanması.
3. Depo Yönetim Sistemleri (WMS) ve Fidye Yazılımları
“Just-in-Time” (Tam Zamanında) çalışan bir depo için fidye yazılımı (Ransomware) kâbus demektir. Sistemin kilitlenmesi, sevkiyatın durması ve ürünlerin bozulması anlamına gelir. Lojistik, zamanla yarışılan bir sektör olduğu için fidye ödeme baskısı en yüksek alanlardan biridir.
Uygulama Önerisi:
- Kritik stok ve sevkiyat verilerinin “çevrimdışı” (offline) yedeklerinin tutulması.
- El terminalleri ve IoT cihazlarının ağ erişimlerinin sınırlandırılması.
- Olası bir kilitlenmede “Manuel Operasyon Planı”nın (kağıt-kalem ile işi sürdürme) hazır olması.
3. Depo Yönetim Sistemleri (WMS) ve Fidye Yazılımları
“Just-in-Time” (Tam Zamanında) çalışan bir depo için fidye yazılımı (Ransomware) kâbus demektir. Sistemin kilitlenmesi, sevkiyatın durması ve ürünlerin bozulması anlamına gelir. Lojistik, zamanla yarışılan bir sektör olduğu için fidye ödeme baskısı en yüksek alanlardan biridir.
Uygulama Önerisi:
- Kritik stok ve sevkiyat verilerinin “çevrimdışı” (offline) yedeklerinin tutulması.
- El terminalleri ve IoT cihazlarının ağ erişimlerinin sınırlandırılması.
- Olası bir kilitlenmede “Manuel Operasyon Planı”nın (kağıt-kalem ile işi sürdürme) hazır olması.
4. e-İrsaliye ve Doküman Sahteciliği
Lojistikte evrak akışı (konşimento, irsaliye, gümrük belgeleri) çok yoğundur. Saldırganlar, sahte fatura veya yönlendirme talimatları içeren “Oltalama (Phishing)” e-postalarıyla ödemeleri kendi hesaplarına yönlendirebilir veya malı başka yere sevk ettirebilir.
Uygulama Önerisi:
- Fatura ve ödeme talimatı değişikliklerinde “ikinci kanal doğrulaması” (telefonla teyit) kuralı.
- Dijital imza ve zaman damgası kullanımı.
- Lojistik/Operasyon ekiplerine özel, gerçek senaryolu oltalama testleri.
Güvenli Lojistik, Teslimatın Teminatıdır
Lojistik sektörü için siber güvenlik, bir “BT masrafı” değil; müşteriye verilen “ürününüz zamanında ve güvenle gelecek” sözünün teminatıdır. Dijitalleşen tedarik zincirinde en zayıf halka kadar güçlüsünüz. Bu yüzden siber hijyen, sadece ofisteki bilgisayarı değil; depodaki barkod okuyucuyu, yoldaki tırı ve tedarikçiyle kurulan bağı da kapsamalıdır.
Yapay zekâ destekli lojistik sistemleri, sadece rotayı optimize etmekle kalmayacak; aynı zamanda rota üzerindeki dijital anormallikleri de izleyecek. Gelecekte “Akıllı Sözleşmeler” (Smart Contracts) ve Blokzincir teknolojisi sayesinde, bir ürünün nerede olduğu ve kimin sorumluluğunda olduğu, değiştirilemez bir güvenlik katmanıyla takip edilecek. Güven, teknolojinin kodlarına işlenecek.
