Türkiye, İklim Kanunu ve yeni düzenlemelerle iklim değişikliğiyle mücadelede tarihi adımlar atıyor. Bu dönüşümün merkezinde ise şirketler için hem bir sorumluluk hem de finansal fırsat barındıran yeni bir kavram var:
Turkuaz Krediler. Peki, işletmenizin geleceğini doğrudan etkileyecek bu mekanizma nedir? Projelerinizi nasıl yeni bir gelir modeline dönüştürebilir ve karbon ayak izinizi yönetmede size nasıl destek olabilir?
Bu rehberde, Karbon Kredilendirme ve Denkleştirme Yönetmeliği ışığında Turkuaz Kredileri tüm yönleriyle ele alıyoruz.
Turkuaz Kredi Nedir ve Neden Önemlidir?
Turkuaz Kredi, Türkiye’nin ulusal karbon kredisidir. Her bir kredi, atmosferden temizlenen veya salımı engellenen 1 ton karbondioksit eşdeğeri sera gazını temsil eden dijital bir sertifikadır.
Bu krediler, Türkiye Karbon Denkleştirme Sistemi (TR KDS) kapsamında, belirli kriterleri karşılayan çevreci projeler tarafından üretilir. Kısacası, bir Turkuaz Kredi, projenizin iklime yaptığı pozitif etkinin resmi olarak tanınmış ve ticarete konu olabilen halidir.
Şirketler İçin Turkuaz Kredilerin Sağladığı 3 Temel Fayda
Turkuaz Krediler, şirketler için sadece çevresel bir taahhüt değil, aynı zamanda stratejik bir finansal araçtır.
- Proje Sahipleri İçin Yeni Gelir Kapısı: Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, atık yönetimi veya ağaçlandırma gibi çevreci projeleriniz varsa, bu projelerin yarattığı emisyon azaltımını Turkuaz Krediye dönüştürerek satabilir ve ek gelir elde edebilirsiniz.
- Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) Kapsamındaki Şirketler İçin Maliyet Avantajı: Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi (TR ETS) yükümlülüğü altındaki tesisler, emisyonlarını denkleştirmek için tahsisatlarının bir kısmını Turkuaz Krediler ile karşılayabilir. Bu sayede uyum maliyetleri düşer ve stratejik esneklik kazanılır.
- Tüm Şirketler İçin Kurumsal İtibar ve ESG Gücü: Karbon ayak izini gönüllü olarak sıfırlamak isteyen şirketler için Turkuaz Krediler güçlü bir araçtır. Bu, markanızın çevresel duyarlılığını kanıtlar, ESG performansınızı güçlendirir ve yatırımcı nezdinde güven yaratır.
Turkuaz Kredi Üretimi: Projeniz İçin Gerekli Kriterler
Bir projenin Turkuaz Kredi üretebilmesi için aşağıdaki temel kriterleri karşılaması gerekir:
- ETS Dışında Olma: Proje, TR ETS kapsamı dışındaki faaliyetlerden kaynaklanan emisyon azaltımları sağlamalıdır.
- Özgün Katkı (Additionality): Projenin, karbon kredisi gelirleri olmadan ekonomik olarak uygulanabilir olmaması gerekir.
- Sürdürülebilir Kalkınma Katkısı: Proje, Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ndan en az üçüne katkı sağlamalıdır. Bunlardan biri mutlaka İklim Eylemi olmalıdır.
- Çifte Sayımın Önlenmesi: Proje, daha önce uluslararası bir karbon programından kredi üretmemiş olmalıdır.
Turkuaz Kredi Sisteminde Rol Alan Kurumlar Kimlerdir?
Sistemin şeffaf ve güvenilir şekilde işlemesi için roller net bir şekilde dağıtılmıştır:
- İklim Değişikliği Başkanlığı: Sistemin düzenleyici ve denetleyici kurumudur.
- Türk Standardları Enstitüsü (TSE): Sistemin operatörüdür; başvuru, ihracat ve itfa süreçlerini yönetir.
- Türkiye Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK): Bağımsız denetim kuruluşlarını akredite eder.
- Doğrulayıcı Kuruluşlar: Projelerin uygunluğunu ve emisyon azaltımlarını denetleyen bağımsız uzman kuruluşlardır.
5 Adımda Turkuaz Kredi Üretimi: Projeden Pazara Yolculuk
Turkuaz Kredi üretme süreci 5 temel adımdan oluşur:
- Başvuru ve Değerlendirme: Proje sahibi TSE‘ye başvuru yapar ve bir ön inceleme gerçekleşir.
- Geçerli Kılma: TÜRKAK akreditasyonuna sahip bir kuruluş tarafından proje tasarımı incelenir ve onaylanır.
- Kayıt: Uygun projeler, Türkiye Karbon Denkleştirme Kayıt Sistemi’ne kaydedilir.
- İzleme ve Doğrulama: Emisyon azaltımları, bağımsız kuruluşlarca düzenli olarak izlenir ve doğrulanır.
- İhraç (Issuance): Onaylanan miktar kadar kredi, proje sahibinin hesabına aktarılır ve ticarete açılır.
ATP GreenX Çözümleri: Turkuaz Kredi Üretim Sürecinde Yanınızdayız
Turkuaz Kredi üretimi, teknik uzmanlık, titiz belgelendirme ve regülasyonlara tam uyum gerektiren karmaşık bir süreçtir.
ATP GreenX olarak, projenizin potansiyelini en üst seviyeye çıkarmak ve bu süreçte stratejik partneriniz olmak için kapsamlı çözümler sunuyoruz:
- Proje Potansiyel Analizi: Projenizin Turkuaz Kredi üretme potansiyelini ve “özgün katkı” kriterini karşılayıp karşılamadığını detaylıca değerlendiriyoruz.
- Karbon Ayak İzi Hesaplama ve Raporlama: Uluslararası standartlarda (ISO 14064 ve GHG Protocol) karbon ayak izinizi doğru bir şekilde hesaplıyor ve proje dokümantasyonunuz için gerekli teknik altyapıyı sağlıyoruz.
- Süreç Yönetimi Danışmanlığı: Başvurudan doğrulamaya, kredi ihracından satışa kadar tüm aşamalarda size rehberlik ederek operasyonel yükünüzü hafifletiyoruz.
- Pazar Erişimi: Dijital platformumuz aracılığıyla, ürettiğiniz Turkuaz Kredileri doğru ve potansiyel alıcılarla buluşturmanıza yardımcı oluyoruz.
Türkiye’nin yeşil dönüşümünde bir adım önde olmak ve projenizin çevresel katkısını finansal bir değere dönüştürmek için daha fazla beklemeyin.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Turkuaz Krediler ne zaman üretilmeye başlanacak?
Sistemin tam olarak faaliyete geçmesi için ilgili kurumların (TSE, TÜRKAK) teknik altyapılarını tamamlaması bekleniyor. Ancak geçici maddeye göre, Turkuaz Krediler üretilene kadar geçen sürede, uluslararası karbon kredilendirme programlarından üretilen krediler belirli şartlarla kullanılabilecektir.
Ürettiğim Turkuaz Kredileri yurt dışında satabilir miyim?
Evet, satabilirsiniz. Bunun için İklim Değişikliği Başkanlığı’ndan Yetkilendirme Belgesi alınması gerekir. Bu belge, kredinin uluslararası piyasalarda işlem görmesine izin verir ve çifte sayımın önlenmesini sağlar.
Gönüllü piyasada kullandığım bir kredinin tekrar satılmayacağından nasıl emin olabilirim?
Gönüllü taahhütler için kullanılan Turkuaz Krediler, talep üzerine Türkiye Karbon Denkleştirme Kayıt Sistemi’nde “itfa” edilerek devre dışı bırakılır. İtfa edilen bir kredi, işlevsiz hale getirilir ve bir daha asla takas edilemez veya satılamaz.